Görme Engelli Öğrenciler için Kaynaştırma Eğitimi, Karşılaşılan Zorluklar ve Çözüm Önerileri

Özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerinde görme engelli bireyler rehabilite etmeye çalışılırken birçoğu da aynı zamanda normal okullarda kaynaştırma eğitimi görmektedir. Bireylerin okullardaki takibi de rehabilitasyonda bulunan öğretmenleri tarafından yapılmalıdır. Kaynaştırma eğitimi gören öğrencilerin büyük çoğunluğu okullarında takdir ve teşekkür almaktalar. Hatta bazıları sınıf ve okul bazında ilk sıralarda başarı grafiği sergilemektedir. Ancak buna rağmen birçok öğrencimiz okullarında uyum ve anlayış sorunları yaşamaktadırlar.

Şöyle ki:

Okula ilk defa başladıklarında başta yönetici ve öğretmenle olmak üzere diğer öğrenci, veli ve okul personeli, görme engelli bir öğrencinin normal okulda okumasını garip karşılamaktadır. Halbuki dünyanın hiçbir ülkesinde ortaokul üzeri görme engelli okulu yoktur. Olsa dahi bu kısmi bir süreyi kapsar. Görme engelliler temel eğitim ve kültür derslerini normal sınıflarda alırlar.

Özellikle lise ve ortaokullarda Matematik, Fen Bilgisi, Fizik, Kimya, Biyoloji, Geometri, Coğrafya vb. derslerinin tamamen veya kısmen görsel olan konularında görme engelli öğrenciler sıkıntı yaşamaktadırlar. Görmeyen öğrencilere görsel ağırlıklı konuların kalabalık sınıflarda kavratılması da oldukça zordur. Bu durumdaki öğrencilerimize branş öğretmeni meslektaşlarımız da üzülmektedirler. Görme engelli öğrencilere yardımcı olmak isteyen iyi niyetli öğretmen ve yöneticilerimize aşağıdaki önerilerimizi sunmakta yarar görüyoruz:

1. Görme engelli öğrencilere sınavlarda durumlarına uygun sorular ile sınav yapılabilir.
2. Görme engellilerin sözel ağırlıklı yüksek öğretim kurumlarını tercih etmek zorunda oldukları göz önünde tutulmalıdır.
3. Öğrenciler şekil, şema, resim görselleri, grafik vb. sorulardan muaf tutulabilir.
4. Bu durumdaki öğrencilerin tamamen bu derslerden muafiyeti de söz konusu olmamalıdır. Genel kültür düzeyinde bilgi almaları gereklidir. Örneğin basit denklemleri, açı hesaplarını, temel fen, fizik, kimya, biyoloji kural ve kanunlarını, element, molekül, asit, baz, tuz, enlem, boylam, saat farkı vb. bilmelidirler.
5. Bu derslerde görsel olmayan mevcut birçok sözel ve basit sayısal tematik sorular bulmak mümkündür. İyi niyetin sınırları aşılarak bedava not vermekten de kaçınılması gerekir.
6. Bu öğrencilere yazılı yerine sözlü olarak sınav yapılabilir.
7. E.B. Özel Eğitim Daire Başkanlığınca hazırlanacak bir eğitim rehberi ile müfredatlarda bazı konularda bu öğrencilere bağışıklık ve kolaylık sağlanabilir.
8. En önemlisi öğrenci ve öğretmenin mantıklı bir iyi niyet çerçevesinde karşılıklı anlayış göstermesi olacaktır.
9. Öğretmenin sevgi ve anlayışı, öğrencinin saygısı, öğretmen-öğrenci işbirliği, öğretmenler zümresi sorunların çözümünde önemli etken olacaktır.

Ali Osman Akyol
İlk Evin Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezi
Görme Engelliler Sınıf Öğretmeni