Cinsellik eğitimi, çocuğun, tüm gelişim alanlarındaki gelişiminin takip edilerek cinsiyetine uygun rollerini kabul etmesine, kendi cinsi ile karşı cinsin özelliklerini anlamasına, kendi cinsiyle ilgili özelliklerle bir bütünlük içinde yaşamasına yardımcı olmak amacıyla verilen bilgilendirme ve bilinçlendirme çalışmalarıdır.
Çocuklukta başlaması gereken cinsellik eğitimi, çocukta cinsellik kavramının gelişimiyle ergenlik döneminde son şeklini alır. Çocuğun içinde yaşadığı kültür, gelenek, din, hukuk, ekonomi vb. değerlere bağlı olarak cinsellik eğitimi de farklılaşır ve farklı cinsellik anlayışlarının gelişmesine sebep olur. Çocuğun kendisinden beklenen uygun cinsiyet rolünü kazanması, içinde yaşadığı toplumun, çevrenin ve ailenin etkisiyle sağlanmaktadır. Tüm gelişim alanlarını tamamlayan bireyin, bağımsız bir birey olmasını sağlamak, ulaşılmak istenen son aşamadır. Bağımsızlık ise, kendi sınırları içinde dokunulmaz olması demektir. Bireyin bedeni bu dokunulmazlık sınırı içindedir. Bu durumda, bireye bağımsız olduğunu öğretmenin bir yolu, bireye öncelikle bedenin dokunulmazlığı olduğunu öğretmektir.
Yrd. Doç. Dr. Ayten Düzkantar’a göre cinsel kimliği fark etme anal dönemde başlayan ve fallik dönemde cinsel korunum gelişimiyle devam eden bir süreçtir. Latent dönemde pekiştirilen cinsel kimliğin yaşantıların niteliğine göre genital dönemde yeniden sorgulandığı da bilinmektedir. Anal dönemde çocuk, farklılıkları fark etme boyutunda cinsiyetini ayırt eder. Ebeveynin kendisi için seçtiği giysilerin ve renklerin cinsiyete uygun seçerek giydirme, aynada izlediği görüntüsünün cinsiyetine uygun olması, kendisi için seçilen oyuncakların uygun olmasına dikkat etmelidir. Fallik dönemde ise kendi vücudunu incelemesine uygun ortamlarda toleranslı davranma, kendi vücuduyla ilgili incelenmelerine öğretim fırsatı olarak değerlendirilmesi, sorduğu soruların düzeyine uygun verilecek yanıtlara dikkat edilmelidir. Latent dönemde hemcinsi olan ebeveyni gözlemlediğinden, ebeveynin kendi cinsel rollerine ilişkin eleştirilerini abartmamalıdır. Genital dönemde cinsel gelişimi nedeniyle oluşan değişimlerin etkisine öfkelenebilir. Cinsel gelişim nedeniyle vücudunda oluşan fiziksel değişimlerde kendini kontrol edebilmesi için zararın göz ardı edildiği denemelere yer verilmelidir. Görünüşüne ilişkin yarattığı güzellikler fark edilmeli ve pekiştirilmelidir.
Emre Dere
İlk Evin Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezi
Özel Eğitim Alanı Öğretmeni
