Emre 8 yaşındaydı. Okula gitmekten pek keyif almıyor ve her sabah yataktan kalkarken annesini çok yoruyordu.
-Anne lütfen biraz daha uyuyayım, diye diye servis saatini kimi vakit kaçırıyor kimi vakit da servise zorla yetişiyordu.
Birde okul dönüşü meskene getirilen ödevler Emre’den daha çok annesinin kabusu oluyordu. Öğretmenin verdiği ödevleri çok bulan Emre annesinin baskısıyla birazını tamamlıyor, geri kalanları da annesinin tamamlamasını istiyordu. Annesi ne kadar kabul etmese de Emre ‘’Nasıl olsa annem ödevlerimi yapar ‘’ diye düşünüyor ve ödevlerini kendisine pek fazla kaygı etmiyordu.
Çocuk nasıl düşünür?
Sorumluluk şuuru ödevle başlamaz. Ödev şuuru için öncelikle sorumluluk şuuru gereklidir. Birçok ebeveyn vazife ve sorumlulukların okul hayatıyla başladığını düşünür ve ona nazaran davranır. Fakat unutulmamalıdır ki çocuk 3 yaşına girdiğinde kuralları net anlayabileceği ve uygulayabileceği bir sürece girer. Ve yaş ilerledikçe yaşa nazaran kurallar belirlenir. Küçük yaş kümesine küçük, büyük yaş kümesine daha büyük sorumluluklar verilmelidir. Okul öncesi devir çocukları için;
– Oyuncaklarını dağıttığında sen toplayacaksın.
– Uyku saatin geldiğinde yatağına gideceksin.
– Markete gittiğimizde bir tane seçim hakkın var.
– Parka gittiğimizde süremiz dolduğunda meskene geri döneceğiz.
– Yemekte ekmekleri masaya koymak senin misyonun. vb üzere planlı ve dengeli kurallar sorumluluk ile ilgili temelleri oluşturur.
Kıssa de Emre sabahları vaktinde kalkmadığı üzere ödevlerini de tamamlamaktan kaçınan ve bu vazifesi annesine yıkan bir çocuktur.
Emre’ye nazaran öğretmen çok fazla ödev vermekte ve bu yüzden ödev yapmak pek güzeline gitmemektedir. Çocuk için ödevlerin bir kısmını annesiyle yapmak geri kalanını da annesinin tamamlaması, öğrenmiş olduğu bir davranış haline gelmiştir. Bu yüzden Emre “Ödevleri yapmak yalnızca benim misyonum değil tıpkı vakitte annemin de görevi” diye düşünmektedir.
Emre’nin bu fikir biçimi ilerleyen hayatında tek başına verilen misyonu tamamlamakta zorlanan ve özgüven meseleleri yaşayan bir yetişkine dönüşmesine taban oluşturmaktadır.
Kuralların olmadığı ya da konulan kuralları uygulamakta zorlanan bir ortamda büyüyen her çocuk yanlış fikirlere vararak varoluşunu sürdürür ve bu durum tüm hayatını olumsuz tesirler.
Lakin kuralların olduğu bir dünyada büyüyen çocuklar, düşünsel, duygusal ve kültürel kıymetleri ile bilgiyi de hafızasına yerleştirir. Bu da kişilik gelişimi açısından kritik ve kıymetli bir kazanımdır.
Neler yapabilirsiniz?
•Kaosun olduğu yerde kural yoktur. Sizde konutunuzda bir kaos ortamı oluşsun istemiyorsanız sonlarınızı net bir formda belirleyin.
•Sonlarınızı belirledikten sonra bir de kendinize ne kadar kararlı ve dengeli olabileceğinizi sorun. Şayet bu noktada tereddütleriniz varsa küçük adımlarla başlamayı deneyin.
•Bu küçük adımlar neler olabilir? Ödev yaptırmaktan çok öncelikle çocuğunuza küçük vazifeler verin. Her birey kendiyle ilgili mesuliyeti kendi yerine getirmelidir. Anne ve babaların ebeveyn olarak vazifeleri varsa, çocuğun da birey olarak vazifeleri vardır. Nasıl ki yetişkin olduğumuzda yatağımızı ve odamızı topluyorsak, duşumuzu alıyorsak, yemeğimizi hazırlıyorsak bu nizam biz büyüdüğümüzde değil, çocukluk sürecimizde başlamalıdır. En büyük ziyan çocuğunuza kıyamadığınız noktada başlayacaktır, unutmayın.
•Çocuğunuzun yaşı ne olursa olsun geç kaldığınızı düşünmeyin. Yetişkin olmayan her birey yoğrulmaya hazır bir hamurdur. Yalnızca yaşı ne kadar küçük olursa katacağınız ve kazandıracağınız pahalar onu o kadar zenginleştirir.
•Ayrıyeten ödevlerin çocukların hayatına katkısı yaklaşık %1 -2 civarıdır. Bu küçük oran çocuğun sizi öğretmen olarak görmesinde ve sizin annelik kimliğinizden uzaklaşmanızda derin tahribatlara neden olur. Bırakın herkes kendi misyonlarını yerine getirsin. Anne anne olsun öğretmen de öğretmen. Nasıl anne kimliğinizle çocuğunuzun öğretmenine ‘Bugünlük oğlumun annesi siz olun’ diyemiyorsanız, öğretmen kimliği de anneye ‘Bugün benim yerime öğretmen olun. Çocuğunuza bunları siz öğretin ve ödevlerini tamamlayın’ diyemez. Bu rol karmaşası çocuk ile irtibat sorunları yaşamanıza neden olur, dikkat edin.