Ali 6 yaşındaydı. Oyuncaklarını çok seviyor ve kimseyle paylaşmak istemiyordu. Ailesi oğullarının bu durumundan epey şikayetçi idi. Ali’nin şimdiden oyuncaklarını kimse ile paylaşmamasının, ileride onu çok bencil ve paylaşmayı bilmeyen bir yetişkine dönüştüreceğini düşünüyorlardı.
Bir gün tekrar birebir durum kardeşiyle de yaşanınca annesi dayanamayıp Ali’yi cezalandırdı. Tahminen bu halde paylaşmanın kıymetini kavrar ve bu davranışından uzaklaşırdı. Bir iki defa cezaya maruz kalan Ali, paylaşmamanın berbat bir şey olduğunu cezalarla öğrendi ve artık en sevdiği oyuncakları istemese de paylaştı, hatta paylaşmak zorunda kaldı. Zira Ali’ye öğretilen davranış paylaşmak zorunda olduğuydu.
Çocuk nasıl düşünür?
Her çocuğun kişilik yapısı farklıdır. Kimisi mizacı gereği paylaşmayı sever, kimisi ne kadar anlatırsanız anlatın paylaşmak istemez. Kıssada de Ali oyuncaklarını ne kardeşiyle ne de öbür biriyle paylaşmaktan hoşlanmıyordu. Annesi sonunda Ali’nin eşyalarını paylaşması gerektiğini ceza formülüyle ona öğretti.
Ali ise ‘’ Hiç istemiyorum eşyalarımı paylaşmayı, lakin ailem bana çok kızıyor. Demek ki oyuncak paylaşmamak makûs bir şey, diğeri da benim üzere eşyalarını paylaşmazsa onlar da cezalandırılmalı’’ diye düşünmektedir. Bu durum Ali’nin ileride pek çok şeye evet deme ihtiyacını doğuracak, hayır demekte de zorlanacaktır. Fakat çocuğa tercih hakkı sunulsa ve isterse eşyalarını paylaşabileceği, hiçbir formda vermek zorunda olmadığı yeniden de paylaşmanın hoş olduğu anlatılsa, çocuğun davranış ve kanısı de değişecek hatta özgür bir bireye dönüşecektir. Kendini özgür hisseden her çocuk yaptığı yanlışı kabul eder. Lakin telaş yanılgı yaptırır ve yapılan yanılgıların yanlışlığı da kabul edilmez.
Neler yapabilirsiniz?
•Örneğin çok sevdiğiniz bir eşyanızı konutunuza gelen bir arkadaşınız çok beğendi ve onu sizden istedi. ‘ Ne hissedersiniz?’. Muhtemelen o eşyayı çok isteksiz bir biçimde arkadaşınıza vermiş olursunuz. Zorunda bırakılmak hoşunuza gitmediyse bunu çocuğunuza da hissettirmemeniz onun gelişimi ismine değerli bir adım olacaktır.
•Çocuklar eşyalara mana yüklerler. Onların sözleri ve cümleleri oyuncaklarıdır. ‘Anne ben bu oyuncağımı paylaşmak istemiyorum lakin bunu paylaşabilirim’ derse hürmet duyun ve -hayır onu da paylaş, biz sana alırız yenisini, demeyin. İleride yanında siz olmayabilirsiniz. Hatta yenisini alacak maddi gücünüz de olmayabilir.
•Rol model olmadığınız surece paylaşımcı olmalarını da beklemeyin. Çocukların etraftan edindikleri her olumsuz davranışı ve kanıyı yalnızca sizler değiştirebilirsiniz. Zira onlar sizin bir kesiminiz ve örnek aldığı şahıslar de sizlersiniz. Sizler paylaşmıyorsanız onlarda paylaşmak istemezler. Buna karşın onları zorlarsanız size inanç duymazlar ve beraberinde kişilik çatışması yaşamalarına neden olursunuz. Çocukta bastırılan her davranış ve his olumsuz sorunlarla size geri döner.
•Çocuk oyun esnasında oyuncaklarını vermek istemediğinde değil aksiyondan evvel çocuğa paylaşmanın kıymetini davranışlarınızla göstermeniz gerekir. Kimi vakit komşularımızın bizden birşey istediği yada bizim onlardan birşey istediğimiz vakitler oluyor. Yada aile bireylerinin birbirinden birşey istediği anlar. İşte tam da bu noktada çocuğunuza örnek olduğunuzu ve onu da sürece dahil ederek ileti verdiğinizi unutmayın.