Birçok ebeveyn, hayali arkadaşların yalnızlığın ya da sosyal beceri eksikliğinin bir belirtisi olduğunu düşünüyor. Fakat yapılan araştırmalar bunun tam tersi olduğunu dile getiriyor.
Mayıs ayında Science Friday dergisinde yayınlanan bir makalede şöyle yazıyor:
Tarih boyunca, pek çok araştırmacı ve ebeveyn, hayali arkadaşları zararlı ve uğursuz olarak nitelendirmiş; onların sosyal bir eksikliğin, şeytani bir varlık tarafından ele geçirilmenin ya da zihinsel hastalıkların bir belirtisi olduğunu düşünmüşlerdir. Örneğin, Alabama Üniversitesi’ne ait Bilgi Geliştirme Laboratuvarı’nda psikolog olarak görev yapan Ansley Gilpin, yakın zamanda gerçekleşen bir olaydan bahsetti: “Bir ebeveyn kızında şizofreni olduğundan şüphe ediyordu. Ancak daha sonra kızın yalnızca hayali arkadaşa sahip olduğu ortaya çıktı.”
Neyse ki, araştırmacıların hayali arkadaşa sahip olmanın normal bir şey olmakla kalmayıp psikolojimize de fayda sağlayabileceğinden bahsetmesiyle beraber bu tür fikirler de yavaş yavaş yok olmaya başladı.
Cari Romm, Hayali Arkadaşlar Çocukların Büyümesine Nasıl Yardım Ediyor? adlı makalesinde şöyle diyor:
Çocuklar bu arkadaşlarının gerçek olmadığını biliyorlar; günümüz araştırmacıları bu ‘uydurma’ arkadaşların yalnızlığın ya da sosyal eksikliklerin bir belirtisi olmaktan ziyade çocukların hayal güçlerini çalıştırabilecekleri normal bir yol olduğuna inanıyor.
2004’te yapılan bir çalışma çocukların yüzde 65’inin bir noktada hayali bir arkadaşları olduğunu gösteriyor. Üç yaşında çocukların bile hayali arkadaşları olabiliyorken bu durumun en sık görüldüğü yaşlar 3 ve 8 arası. Bazı nadir durumlarda ise ergenliğe, hatta yetişkinliğe kadar devam edebiliyor. Ünlü polisiye yazarı Agatha Christie’nin 70 yaşında dahi hayali arkadaşlara sahip olduğu ve onları kitaplarındaki karakterlere tercih ettiği söyleniyor.
Hayali arkadaşlar, Dr. Mehmet Yavuz’a göre çoğunlukla çocukların soyut olan hayal ile somut olan gerçeğin farkına henüz net olarak varamadıkları okul öncesi dönemde, yani 3-5 yaş arasında ortaya çıkar.
Hayali arkadaşlar genelde çocukların baş etmekte zorlandıkları sıkıntıları çözmek içindir. Bu hayali arkadaşlar, çocuğunuzun iç dünyasında huzursuzluk yaratan durumların açığa çıkmasına ve çözülebilmesine yardımcı olmak amacıyla meydana gelebilir.
Bu hayal ürünü arkadaşlar sadece hayal gücünü çalıştırmakla kalmıyor, çocukların sosyal ve dilsel gelişimi de tetikliyor. Çocukların hayattaki zorluklarla başa çıkmalarına yardımcı oluyor. Bir araştırmaya göre, hayal ürünü arkadaşlara sahip olan çocuklar olmayanlara kıyasla başka insanların bakış açılarını daha iyi anlayabiliyorlar. Çalışmada bu durum, “Hayal ürünü bir arkadaş ile iletişim kurmak, çok yönlü bir rol yapma biçimidir ve bu nedenle çocuğun, hayal ürünü arkadaşının kişiliğini benimsemesini ve onun bakış açısını anlamasını gerektirir,” diye açıklanıyor. Bunun bir sonucu olarak, hayali arkadaşlar oluşturan yaratıcı çocuklar genellikle daha az utangaç oluyorlar ve daha gelişmiş kelime dağarcığına sahip oluyorlar.
Hayali arkadaşların olumsuz tarafı, bazen çocuğunuzun istenmeyen bir davranışı olduğunda ebeveyn tepkisinden kaçınmak amacıyla hayali arkadaşını suçlaması olabilir. Fakat çocuğunuzun kendi yaptığı şeyler için hayali arkadaşını suçlamasına izin vermeyin. Tüm yönleriyle düşünüldüğünde, hayali arkadaşa sahip olmanın çocukluğun son derece normal ve sağlıklı bir parçası olduğunu unutmayın.
Positive-parents.org’un kurucusu Rebecca Eanes “Eğer çocuğunuz sizi hayali arkadaşıyla tanıştırırsa, telaşa kapılmayın. Hatta bunu çocuğunuzla beraber oynamak için harika bir fırsat olarak değerlendirin.
Çocuğunuz isterse, yemek masasında hayali arkadaşı için de bir yer ayırın ve yolculuklarda arabanıza binmesine de izin verin. Çocuğunuzun olağanüstü yaratıcılıktaki hayal dünyasına ne kadar dâhil olursanız, aranızdaki bağ da o kadar güçlenir” diyor.
Bırakın çocuğunuz hayali arkadaşlarıyla rahat rahat oynasın. Onları dinleyin fakat konuşmaya çok fazla dâhil olmayın. Çocuğunuzu aklından ve kalbinden geçenleri hayali arkadaşlar sayesinde elde edebileceğiniz düşüncesinde olup bu durumu fırsata çevirebilirsiniz.
Kaynak:
http://www.creativechild.com/articles/view/the-psychology-of-imaginary-friends
https://www.sciencefriday.com/articles/the-truth-about-imaginary-friends/
https://www.sciencefriday.com/articles/child-imaginary-friend/
http://www.reemnp.com/cocuklar-ve-hayali-arkadaslari
Serpil Kıvanç
Özel Eğitim Alanında Uzman Öğretici
