Çocuğunuzun iletişimsel ve sosyal yapısında akranlarından daha geride olduğunu, insanlarla göz teması kurmadığını, ismi söylendiğinde dönüp bakmadığını, buna rağmen gözlerinin bir şeye uzun uzun takılıp kaldığını veya bir nesneyi uzun süre incelediğini, onu salladığını, davranışlarının yaşıtlarından farklı olduğunu gördüğünüzde bir veli olarak kaygı duyabilirsiniz.

Otizmli olmasından şüpheleniyorsanız en kısa zamanda donanımlı bir kuruma müracaat etmelisiniz. Unutmayın, erken tanımlanan ve özel eğitim desteği ile otizmli bir çocuk, toplumda bağımsız bir birey olarak yerini alabilir.

Otizm Spektrum Bozukluğu, doğuştan ya da yaşamın ilk yıllarında ortaya çıkan karışık bir nörolojik bozukluktur. Yapılan araştırmalarla, otizmin genetik temelli olduğu tahmin edilmektedir. Otizmin çocuk yetiştirme ya da ailenin ekonomik koşullarıyla bir ilgisi yoktur.

Dünyada Otizm Spektrum Bozukluğunun görülme oranı 68 çocuktan birindedir. Ayrıca otizm erkek çocuklarda kızlardan 4 kat fazladır. Otizmli çocuğu şu davranışlarıyla değerlendirebilirsiniz;

• Başkalarıyla göz teması kurmuyorsa.
• İsmi söylenince bakmıyorsa,
• Hep kendi bildiğinde davranıyorsa,
• Günlük yaşamdaki düzen ve değişikliklere aşırı tepki veriyorsa,
• Söylenenleri işitmiyor gibi davranıyor, yanından ayrılınca fark etmiyorsa,
• Taklit etmiyor ya da çok sınırlı taklit becerisi varsa,
• Gözleri bir leye takılıp kalıyorsa,
• Oyuncakları ile amacına uygun oynamayı bilmiyorsa,
• Bazı şeyleri tekrar tekrar ilgisiz ortamda söylüyorsa, bir hastaneye başvurmanızda fayda vardır. Çocuklara 12 aylıktan sonra tanı konulabilir.

Tanıyı kimler koyabilir?

• Otizm Spektrum bozukluğu tanısını, çocuk ruh sağlığı ve-veya hastalıkları uzmanı ve çocuk Nöroloji uzmanı koyabilir.
• Otizm Spektrum bozukluğunun ilaçla tedavisi henüz mümkün değildir.
• Tanı için çocuk ruh sağlığı ve veya Nöroloji hastalıkları anabilim dalı bulunan üniversite hastanelerine çocuk ruh sağlığı ve hastalıkları veya çocuk Nöroloğu bulunan sağlık bakanlığına bağlı devlet hastanelerine başvurulabilir.
• Otizm Spektrum bozukluğunun ilaçla tedavisi mümkün olmasa, da otizmin belirtileri erken yaşta başlatılan yoğun eğitim desteğiyle azaltılabilir ya da atlatılabilir.

Özel Eğitim;

Özel eğitim, özel eğitime ihtiyacı olan bireylerin, eğitim ve sosyal gereksinimlerini karşılamak amacıyla özel olarak yetiştirilmiş eğitimciler tarafından verilen eğitimdir. Yenilenmiş eğitim programları ve yöntemleri, bu kişilerin tüm gelişim alanlarındaki özellikleri ile akademik yeterliliklerine bağlı olarak uygun ortamlarda uygulanan eğitimdir. Özel eğitim, otizm spektrum bozukluğu olan her çocuğun kendine özgü ihtiyaçlarına göre uygulanır. Çocuğun yaşına uygun beceriler ile bağımsız bir yaşam sürmesine destek olacak davranışlar kazandırmayı amaçlar. Özel eğitimin yoğun ve devamlı olması çok önemlidir. Ayrıca ailelerin de eğitime katkıda bulunmaları, çocuğun gelişimi açısından büyük önem taşır. Bu yoğunluktaki bir eğitim ancak uzman bir ekip tarafından verilebilir. Bu sebeple bu uzman ekibi bünyesinde bulunduran özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerine ulaşmak ve burada eğitim desteği almak çocuğun gelişimine katkı sağlayacaktır.

Selami ATEŞ
Zihinsel Engelliler Sınıf Öğretmeni